توسعه صنعت نفت مستلزم توسعه فناوری است و یکی از مطلوبیت های قراردادی در بخش بالادستی صنعت نفت، ناظر به این امر است. تحقق و تقویت یادگیری فناورانه در این صنعت را میتوان از مهم ترین ابعاد توسعه ای در آن دانست. سوال پژوهش حاضر این است که اولاً عوامل موثر بر یادگیری فناورانه در بخش بالادستی صنعت نفت کدامند؟ و ثانیاً کدامیک از دو چارچوب قرارداد بالادستی بیع متقابل و IPC، ظرفیت بیشتری در تحقق یادگیری فناورانه دارند؟ لذا پس از انجام مطالعات اسنادی و کتابخانه ای، احصای اولیه از عوامل موثر بر یادگیری فناورانه انجام شد و در مرحله بعد به‌منظور تکمیل و اعتبارسنجی عوامل شناسایی شده از ابزار مصاحبه تخصصی با خبرگان استفاده و عوامل نهایی ارائه گردید. در مرحله بعد، به شناسایی بندهای مختلف مرتبط در هر دو چارچوب قراردادی بیع متقابل و قرارداد نفتی ایران (IPC اقدام گردید. پس از تشکیل ماتریس بندها و عوامل، به تحلیل میزان پوشش هر یک از عوامل در بندهای مختلف هر دو چارچوب پرداخته شد. نتایج نشان میدهد که هیچ‌یک از قالب‌های قراردادی، ظرفیت پوشش کامل عوامل یادگیری فناورانه را ندارند هرچند چارچوب قراردادی IPC در این زمینه، وضعیت بهتری نسبت به بیع متقابل دارد.در ضمن بررسی تجربی و مشاهده عملیاتی نشان میدهد که اساساً انتظار از یک چارچوب قراردادی در امر توسعه فناوری بیشتر از ظرفیت این قراردادهاست.
Molasadeqi, M B, NORUZI, M. Comparison of the capacity of BuyBack and IPC contracts from the perspective of technological learning in the upstream part of the oil industry. Quarterly Journal of Energy Policy and Planning Research 2021; 7 (3) : 4 URL: http://epprjournal.ir/article-1-1027-fa.html
ملاصادقی محمدباقر، نوروزی محمد. مقایسه ظرفیت قراردادهای بیع متقابل و IPC از منظر یادگیری فناورانه در بخش بالادستی صنعت نفت. فصلنامه پژوهش های سیاست گذاری وبرنامه ریزی انرژی. 1400; 7 (3) :86-106
