تجارت سوختهای فسیلی به عنوان یکی از منابع درآمدی و یکی از عوامل مهم رشد و توسعه اقتصادی است. اکثر کشورهای درحال توسعه به علت عدم وجود تکنولوژی کافی در فرآیند تولید، توان پالایش مناسب سوختهای فسیلی را نداشته و درمقابل با اتخاذ سیاست صادرات انرژی فسیلی و واردات کالا، آلودگی را به کشورهای مقابل منتقل میکنند. به عبارت دیگر تجارت سوختهای فسیلی کشورهای درحال توسعه و کشورهای توسعه یافته و صنعتی، موجب انتقال آلودگی از طریق کانال حمل و نقل و کانال تولید میشود. همچین رشد جمعیت و تولید ناشی از مصرف سوخت های فسیلی از عوامل موثر بر این انتقال آلودگی(صادرات انرژی فسیلی) بین کشورهای دارای روابط تجاری هستند. این مقاله با بکارگیری الگوی خطی چند متغیره پانلی تاثیر تجارت سوختهای فسیلی بر انتشار CO2 را با تمرکز بر انتقال آلودگی در بین کشورهای هدف طی دوره زمانی 2018-2000را بررسی میکند. نتایج حاصل نشان میدهد، کانالهای تجارت انرژیهای فسیلی(حمل و نقل و تولید) تاثیر مهم و معناداری بر انتشارCO2 ، دارد. همچنین نتایج نشان داد میزان تاثیرات بخش حمل و نقل و بخش تولید بر انتشار CO2 در کشورهای توسعه یافته در مقایسه با کشورهای درحال توسعه بیشتر است که نشان دهنده انتقال آلودگی از کشورهای درحال توسعه به کشورهای توسعه یافته است. سایر نتایج نشان داد که رشد جمعیت و تولید ناخالص داخلی ارتباط مثبت و معناداری با صادرات سوختهای فسیلی و انتقال آلودگی بین کشورهای هدف دارد، و آزادی تجاری موجب افزایش حجم تجارت سوختهای فسیلی و درنتیجه موجب افزایش انتشار CO2 میشود.
hazery niri H, Akhyjany R. Interaction of effective channels of fossil fuel trade and population growth on CO2 emissions and pollution transmission. Quarterly Journal of Energy Policy and Planning Research 2022; 7 (4) : 6 URL: http://epprjournal.ir/article-1-1071-fa.html
حاضری نیری هاتف، اخی جانی رضا. تأثیر متقابل کانالهای تاثیرگذار تجارت سوختهای فسیلی و رشد جمعیت بر انتشار CO2 و انتقال آلودگی. فصلنامه پژوهش های سیاست گذاری وبرنامه ریزی انرژی. 1400; 7 (4) :122-142
